Een ‘opfrisser’ en update over de stand van zaken rond het nieuwe pensioenstelsel van de commissie Pensioenen.

Verschuiving van definitieve wetgeving In de oorspronkelijke planning was de einddatum hiervoor 1 januari 2022, maar inmiddels is dat verschoven naar 1 januari 2023. Vanuit het vorige kabinet was minister Wouter Koolmees de (mede) architect van het nieuwe pensioenstelsel: in het nieuwe kabinet is er een nieuwe minister gekomen: Carola Schouten. Die zal zich eerst in het complexe dossier willen verdiepen en dan beginnen om de voortgang te stimuleren. Bij de internetconsultatie van begin vorig jaar zijn veel reacties van betrokken partijen binnengekomen die allemaal meegenomen moeten worden bij de opzet van de definitieve wetgeving. De kenmerken van het nieuwe pensioenstelsel:

• Alle werknemers krijgen in het nieuwe pensioenstelsel een zogeheten premieregeling. De ingelegde premie en het beleggingsrendement daarop bepalen wat voor pensioen een werknemer mag verwachten.
• Er komen twee soorten pensioenregelingen:

Uiterlijk 1 januari 2027 moet elk pensioenfonds een keuze hebben gemaakt voor één van beide opties en klaar zijn met de invoering.

Overige punten

• Er komt een einde aan de rekenrente en de dekkingsgraden: pensioenen gaan meer meebewegen met de financiële markten. Er gaat gewerkt worden met een zogenaamd projectierendement.
• Op de datum van je pensionering kun je eenmalig maximaal 10% van je pensioen opnemen.
• Een werknemer kan verlof sparen om eerder met pensioen te kunnen gaan.
• Er komt een hoorrecht voor verenigingen van oud-medewerkers en gepensioneerden. Dat staat in het wetsvoorstel voor de invoering van het nieuwe pensioenstelsel. Volgens het ministerie kan een bezwaarrecht voor iedere betrokkene er toe leiden dat een groep deelnemers niet naar de nieuwe regeling over wil stappen. Het pensioenfonds zou dan tot in lengte van jaren de oude regeling naast de nieuwe in stand moeten houden. Om het bezwaarrecht niet verder uit te hollen krijgen ook VO-ING en VO-NN echter wel een zwaardere stem bij het invaren. Werkgevers en werknemers – of hun vertegenwoordigers – dienen de gepensioneerden via hun vereniging een hoorrecht te bieden bij alle besluiten over de invoering van het nieuwe stelsel. Dat dwingt sociale partners de belangen van groepen die niet aan tafel zitten zichtbaar mee te wegen in het transitieplan, aldus het ministerie. Hoe dat verder wordt georganiseerd en welke eisen worden gesteld aan de representatiegraad van de vereniging moet nog nader uitgewerkt worden. Dat hoorrecht komt dan bovenop het adviesrecht van het Verantwoordingsorgaan van het Pensioenfonds. De pensioencommissie verwacht dat de werkgevers ING en NN en de vakorganisaties zullen uitnodigen en informeren als onderdeel van het hoorrecht.
• Er komt een landelijke ’transitiecommissie’ van werkgevers en werknemers met een onafhankelijke voorzitter. Deze commissie moet, als de sociale partners (in bedrijven of sectoren) het niet eens worden over de overstap naar het nieuwe stelsel, een bindend advies geven.

Tot slot nog een aantal opmerkingen:

• Positie gesloten pensioenfondsen. In huidige teksten wordt niet gesproken hoe de overgang zal gaan als er sprake is van een gesloten fonds zoals Pensioenfonds ING (PFI): in alle stukken wordt uitgegaan van inkomsten uit premie en beleggingen, en dat bij de fondsen betrokken sociale partners tot overeenstemming moeten komen. Inmiddels hebben zowel VO-ING als VO-NN, die lid zijn van de Koepel Gepensioneerden (KG), zich gemeld als lid van de KG commissie Gesloten Pensioenfondsen. Deze commissie is in overleg met o.a. het Ministerie voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen over wat er nu in de wetgeving komt.
• Rol werkgevers en vakbonden bij gesloten pensioenfondsen. De nieuwe conceptwetgeving gaat uit van pensioenfondsen waarbij de werkgever en de werknemer premie inleggen en de pensioenovereenkomst door werkgevers en vakbonden is overeengekomen. Bij een gesloten pensioenfonds zoals PFI is dat niet het geval. De werkgever legt geen premie meer in: die is bij de verzelfstandiging van het PFI op 1 januari 2014 op afstand komen te staan. Dat heeft ook gevolgen voor de rol van de werkgever als het gaat om de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Bij de CDC-pensioenfondsen is wel sprake van (directe) betrokkenheid van sociale partners: de zaken rondom pensioen vormen onderdeel van de cao-onderhandelingen. Een aantal van onze leden is tevens ook deelnemer aan een van de CDC-fondsen: die fondsen vallen wel onder de definitie.

Je ziet dus dat het hele proces best complex is en dat wij als pensioencommissie op alle onderwerpen en onderdelen, zowel naar de (ex-)werkgevers als naar het bestuur van het PFI, alert en attent blijven betreffende welke oplossing voor de huidige deelnemers het meest optimaal is. De variant om in de huidige situatie te blijven, behoort voor deelnemers van PFI tot de mogelijkheden. Tot een volgende update! (Wim Evers, voorzitter pensioencommissie)