UIT HET ARCHIEF

Kunstzinnige kaften

Voor ons bij het Bedrijfshistorisch Archief ING zijn de historische personeelstijdschriften van de verschillende rechtsvoorgangers van ING een belangrijke bron voor onderzoek. In het tijdschriftenarchief vinden we niet alleen veel feiten over innovaties, organisatorische ontwikkelingen, kantoorgebouwen e.d. Ook zijn ze een goede weergave van de bedrijfscultuur door de jaren heen.

ING ARCHIEF 1959 1

1959

Ontwerp: Ninke Kast. De ‘graangiro’ in het oude Egypte.

ING ARCHIEF 1959 2

1959

ING ARCHIEF 1962 1

1962

Ontwerp: Vermoedelijk Ninke Kast. Introductie 1ste computer (IBM1401) en ponskaarten. De op een ponskaart lijkende perforaties laten de kleuren op de eerste pagina van het magazine zien.

ING ARCHIEF 1962 2

1962

Titelpagina

ING ARCHIEF 1965

1965

Ontwerp: Ninke Kast. Kleurrijk mozaïek van flowchartsymbolen, ponskaarten en magneetspoelen.

ING ARCHIEF 1968 1

1968

Ontwerp: Ninke Kast. 
Abstracte weergave van het Girokantoor Arnhem.

ING ARCHIEF 1968 2

1968

ING ARCHIEF 1972

1972

Ontwerp: Vermoedelijk Ninke Kast.

Eén van de manieren waarop dat tot uiting komt in de tijdschriften zijn de illustraties en kunst die daar voor gebruikt werden. Een tijdschrift dat in kunstzinnigheid eruit schiet, is het tijdschrift Giro-contact van de PCGD (Post- Cheque- en Girodienst). Van 1958 tot 1972 had dit tijdschrift bij elke uitgave een prachtig geïllustreerde omslag.

Giro-contact
Giro-contact was een uitgave van de PCGD die vanaf 1951 één keer per jaar in het najaar uitkwam. In de jaren na WOII maakte de PCGD een exponentiële groei door. Niet alleen het aantal klanten groeide, ook het personeelsbestand van de dienst groeide. Hierdoor werden de onderlinge contacten tussen de afdelingen en ook het personeel zelf minder. Om de onderlinge communicatie en kennis te verbeteren, werd Giro-contact uitgegeven als een blad voor alle personeelsleden. De inhoud bestond uit een combinatie van human interestverhalen en artikelen over beleid, innovaties en bedrijfsmatige ontwikkelingen.

Ninke Kast
Deze kunstzinnige omslagen waren waarschijnlijk allemaal het werk van Ninke Kast. Hoewel de omslagen niet gesigneerd zijn, wordt zij door de redactie van Giro-contact met grote regelmaat benoemd als de vaste ontwerpster. Ninke (Trijntje Hendrika) Kast werd op 01-02-1926 geboren in Coevorden en volgde haar kunstonderwijs aan de Academie van Beeldende kunsten ’s- Gravenhage (later de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten). Ze was ook werkzaam als decoratieschilder. De omslag van 1959, welke de graandeling, of graangiro in het oude Egypte voorstelde, was tevens haar ontwerp voor een muurschildering in koffiekamer C in het PCGD hoofdkantoor in Den Haag. De meeste van haar bandontwerpen gaven echter vaak uiting aan de belangrijke gebeurtenissen of ontwikkelingen bij de PCGD van dat jaar.

1962

In dit jaar nam de PCGD haar eerste computer (IBM 1401) en de daarbij behorende ponskaarten in gebruik. De IBM 1401 werd ingezet voor de verwerking van betaal­opdrachten en zou daarmee de dienst drastisch veranderen en automatiseren. Het omslagontwerp toont de typische uitsparingen van de ponskaart die daardoor een kijkje geven op de gekleurde banden op de eerste pagina van de uitgave.

1965

Vierde de voltooiing van de automatisering van het girale proces. De uitbundig gekleurde kaft toont een mozaïek bestaande uit de typische vormen van de toen veelgebruikte vormen van een automatisering flowchart en abstracte weergaves van ponskaarten en de spoelen van magneet-tape (computergeheugen / ROM).

1968

Was het jaar dat het girokantoor in Arnhem in gebruik werd genomen. Op de omslag van Giro-contact staat dat jaar een geabstraheerde afbeelding van het door architecten Van de Broek en Bakema ontworpen gebouw.

1972

In 1972 kwam de laatste jaarlijkse Giro-contact uit. Het blad ging verder als een tweewekelijkse uitgave. Daarmee kwam een einde aan de ‘luxe’ uitgaves met de speciaal ontworpen omslagen. Ninke Kast overleed op 20 september 2022 te Wassenaar.
(Jacoline Bodewes, conservator Bedrijfshistorisch Archief ING)